آسانسور یکی از وسایلی می باشد که امروزه بسیار کاربردی بوده و ما در طول روز بسیار از آن استفاده می کنیم . آسانسور دارای مدل های مختلفی می باشد. به طور مثال مدل هیدرولیکی یا کششی. در این مقاله می خواهیم با لیست قطعات آسانسور کششی آشنا شویم. با ما همراه باشید:
آشنایی با آسانسور کششی
آسانسورهای کششی، رایج ترین و پرکاربردترین مدل آسانسورها در ساختمان ها هستند. در این نوع آسانسور، کابین به وسیله سیم بکسل به یک وزنه تعادل متصل است. سیم بکسل بر روی قرقره هایی قرار گرفته و با چرخش این قرقره ها توسط موتور الکتریکی که در چاهک آسانسور نصب شده است، کابین شروع به حرکت می کند.
موتور الکتریکی با چرخاندن قرقره ها، سیم بکسل را حرکت می دهد و این حرکت، کابین را بالا و پایین می کشد.در این سیستم، گیربکس وجود نداشته و موتور به صورت مستقیم بر روی قرقره‌ها اثر می‌گذارد. این نوع آسانسورها معمولاً برای ساختمان های بلندمرتبه مناسب هستند و می توانند با سرعت و ظرفیت بالا طراحی شوند. همچنین، نگهداری و تعمیر آنها نسبتا ساده تر از سایر انواع آسانسورها می باشد.
قطعات آسانسور کششی:
به صورت کلی قطعات آسانسور های کششی به دو دسته ی مکانیکال و الکتریکال تقسیم می شود. که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
1- قطعات مکانیکال آسانسور کششی
قطعات مکانیکال آسانسور کششی عبارتند از:
- موتور آسانسور
- گاورنر
- فلکه هرزگرد
- سیم بکسل
- وزنه تعادل، کرپی
- گارد گاورنر
- کابین آسانسور
که در ادامه به طور مختصر با این قطعات آشنا خواهیم شد:
آشنایی با موتور آسانسور:
موتور یکی از مهم ترین اجزای قطعات آسانسور کششی محسوب میشود. وظیفه اصلی موتور آسانسور تبدیل انرژی الکتریکی به نیروی حرکتی برای بالا و پایین رفتن کابین است.
معمولاً موتورهای آسانسور به دو نوع کلی تقسیم می‌شوند: موتورهای سه فاز با سیستم انتقال قدرت مستقیم (Gearless) و موتورهای سه فاز با سیستم انتقال قدرت به وسیله دنده‌ها (Geared). هر دو این نوع موتورها برای کاربرد در آسانسور مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما شرایط و موارد کاربرد متفاوتی دارند.
در هنگام انتخاب و خرید موتور آسانسور، توجه به برند و کیفیت محصول بسیار حائز اهمیت است. موتورهای باکیفیت و معتبر می‌توانند عملکرد آسانسور را بهبود بخشیده و طول عمر آن را افزایش دهند.
آشنایی با گاورنر:
در سیستم آسانسور، گاورنر نقشی بسیار حیاتی ایفا میکند. وظیفه اصلی گاورنر، تشخیص سرعت غیرمجاز کابین آسانسور و اعمال ترمز برای کنترل سرعت آن است. این عمل از سقوط ناگهانی و غیرمنتظره کابین جلوگیری میکند و ایمنی مسافران و تجهیزات را تضمین می‌نماید. در واقع، گاورنر به عنوان یک قطعه کلیدی در سیستم ضد سقوط و ایمنی آسانسور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آشنایی با فلکه هرزگرد:
فلکه هرزگرد یکی از قطعات مهم در سیستم آسانسور است و وظایف مهمی در ایمنی و عملکرد صحیح آسانسور دارد. این قطعه با قرار گرفتن روی محور موتور آسانسور، باعث میشود که کابل‌های آسانسور به سمت بالا و پایین حرکت کنند. این تغییر جهت نیرو به کابینه آسانسور اجازه میدهد که به بالا و پایین حرکت کند.
فلکه هرزگرد به عنوان یک عنصر کلیدی در سیستم آسانسور معرفی شده است. نقش اصلی آن در حفظ تنش مناسب کابل‌های آسانسور است. این تنظیم تنش مناسب باعث میشود تا کابین آسانسور بتواند به درستی و بدون مشکل حرکت کند.
اگر فلکه هرزگرد وجود نداشته باشد، کابل‌ها ممکن است کارایی خود را از دست داده و موجب مشکلات ایمنی و عملکردی شوند.
بنابراین، فلکه هرزگرد به عنوان جزء ضروری سیستم آسانسور، برای تغییر جهت نیروها و همچنین حفظ تنش مناسب کابل‌ها بسیار مهم و حیاتی است.
آشنایی با سیم بکسل:
سیم بکسل آسانسور یکی از اجزای اصلی بین قطعات آسانسور کششی می باشد. این مجموعه از رشته‌های فولادی مارپیچ، مسئول حمل و نقل کابین آسانسور به بالا و پایین است.
سیم بکسل به طور مستقیم به کابین و وزنه تعادل متصل شده و نیروی مورد نیاز برای جابجایی کابین و مسافران را تأمین میکند. این سیم‌ها بسیار مقاوم و قوی هستند و قادر به حمل بارهای سنگین بوده و از سقوط ناگهانی کابین جلوگیری می‌کنند.
علاوه بر این، سیم بکسل نقش مهمی در ایمنی آسانسور دارد. در صورت خرابی یا قطعی در سیم بکسل، سیستم ضد سقوط آسانسور فعال شده و ایمنی مسافران را تضمین میکند.
آشنایی با وزنه تعادل:
وزنه تعادل یک قطعه مهم در سیستم آسانسور است که معمولاً از فلز سنگین مانند فولاد ساخته شده و در قسمت مقابل کابین نصب میشود.
کاربرد اصلی وزنه تعادل، تعادل نیروها و کاهش نیروی مورد نیاز برای حرکت کابین است. وزنه تعادل به طور معکوس با وزن کابین عمل میکند و باعث میشود نیروی کمتری برای جابجایی کابین مورد نیاز باشد.
وزنه تعادل با تعادل بخشیدن به نیروی جاذبه کابین و مسافران، میزان انرژی مصرفی توسط موتور آسانسور را کاهش میدهد.
تأمین تعادل صحیح با وزن تعادل، باعث افزایش استحکام و پایداری سیستم آسانسور و کاهش خطر عدم تعادل و ناپایداری می شود.
آشنایی با کرپی:
در سیستم آسانسور، یکی دیگر از اجزای مکانیکی مهم، کرپی است. این قطعه نقش حیاتی در اتصال سیم بکسل به سر بکسل آسانسور ایفا میکند.
کرپی جزء تجهیزات پرریسک در آسانسور محسوب میشود و نیاز به نصب و تعمیر دقیق و حرفه‌ای دارد. این قطعه تا 80 درصد از نیروی کششی وارده بر سیم بکسل را حفظ میکند.
به همین دلیل، بررسی مداوم و نگهداری مناسب کرپی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت وجود هرگونه عیب یا آسیب به این قطعه، می‌تواند امنیت و عملکرد صحیح سیستم آسانسور را به مخاطره بیندازد.
آشنایی با گارد گاورنر:
در سیستم آسانسور، گاورنر نقش حیاتی در کنترل و تنظیم عملکرد آن ایفا میکند. گاورنر مسئول کنترل سرعت آسانسور، حفاظت از ایمنی مسافران و تجهیزات، و همچنین تنظیم دقیق توقف آسانسور در طبقات است.
برای حفاظت از گاورنر، این سیستم دارای یک قطعه ایمنی به نام گارد گاورنر است. گارد گاورنر دارای ساختار بسیار ساده است و وظیفه اصلی آن پیشگیری از هرگونه آسیب به گاورنر و افزایش عمر مفید این قطعه حیاتی است.
به طور خلاصه، گاورنر نقش کلیدی در کنترل و ایمنی عملکرد آسانسور دارد، و گارد گاورنر به عنوان محافظ این سیستم مهم ایفای نقش میکند.
آشنایی با کابین آسانسور:
کابین آسانسور یکی دیگر از اجزای مکانیکی مهم در سیستم آسانسور است. این قسمت همان اتاقک یا محفظه‌ای است که مسافران برای جابه‌جایی از یک طبقه به طبقه دیگر در آن قرار می‌گیرند.
انتخاب و نصب صحیح کابین آسانسور بسیار مهم است. افرادی که قصد راه‌اندازی یک آسانسور در ساختمان خود را دارند، باید با دقت و مهارت بالایی این قطعه را انتخاب کنند.
کابین آسانسور باید از نظر ایمنی، کیفیت و ظرفیت مناسب باشد تا بتواند نیازهای ساکنان را به خوبی برآورده سازد. همچنین طراحی و ظاهر آن نیز باید با معماری ساختمان هماهنگ باشد.
در مجموع، کابین یک جزء کلیدی و تأثیرگذار در سیستم آسانسور محسوب میشود که باید با دقت فراوان انتخاب و نصب شود.
2- قطعات الکتریکال آسانسور کششی:
قطعات الکتریکال آسانسور کششی عبارتند از: تراول کابل، بست تراول کابل، درب کابین، سنسور، بافر پلی اورتان، شالتر دور انداز پروانه ای، شاسی آسانسور، تابلو سه فاز، میکرو سویچ اورلود، چراغ تونلی، کلید قارچی، بست کمربندی، لوله خرطومی، دیکتاتور آسانسور.
آشنایی با تراول کابل:
تراول کابل آسانسور، پیوند حیاتی بین کابین آسانسور و کنترلر است. در آسانسورهای معمولی، تمام اطلاعات برق و سیگنال از طریق این کابل منتقل میشود.
تراول کابل باید برای مدت طولانی دوام بیاورد و دائماً در حال حرکت است. معمولاً از هادی‌های مسی برای ساخت آن استفاده میشود، چرا که مس به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و ظرفیت انتقال جریان بالا، طول عمر بیشتری به کابل میدهد.
تراول کابل‌ها با عایق‌بندی PVC با کیفیت بالا ساخته شده‌اند. این عایق باعث میشود کابل‌ها تحمل طیف وسیعی از مواد شیمیایی، اسیدها، روغن‌ها و قلیاها را داشته باشند و از استحکام و مقاومت بالایی در برابر سایش برخوردار باشند.
همچنین، تراول کابل‌های آسانسور مقاومت بالایی در برابر حرارت و کاهش انتشار دود دارند. در صورت آتش‌سوزی، این کابل‌ها دود خطرناک کمتری تولید می‌کنند. عمر مفید متوسط تراول کابل آسانسور حدود 15 تا 20 سال است.
آشنایی با بست تراول کابل:
بست تراول کابل یک وسیله مهم در آسانسورهاست که برای اتصال و کنترل تراول کابل آسانسور از تابلو فرمان تا کابین استفاده میشود. هدف از این کار برای جلوگیری از آسیب تراول کابل می باشد. این بست از گیره‌های گوه‌ای نایلونی ساخته شده که شامل براکت و گوه گیره است. بست تراول کابل برای حفظ امنیت و عملکرد صحیح آسانسور بسیار اهمیت دارد.
آشنایی با درب کابین:
درب کابین آسانسور یک جزء حیاتی از سیستم آسانسور است. این درب‌ها از جنس فلز ساخته شده و مجهز به ویژگی‌های ایمنی پیچیده هستند. آنها به صورت افقی باز و بسته می‌شوند و با سیستم‌های قفل و سنسور کنترل می‌شوند. گاهی اوقات درب کابین ممکن است دارای پنجره‌هایی باشد.
درب کابین آسانسور برای ایمنی و کارکرد صحیح آسانسور بسیار مهم است و نیاز به بازدید و نگهداری منظم دارند. آنها در انواع مختلف اندازه و مدل‌های اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و لولایی طراحی و ساخته می‌شوند و به مسافران اجازه ورود و خروج را می‌دهند.
درب کابین آسانسور با درب طبقه متفاوت است. درب طبقه مسئول اتصال آسانسور به طبقات ساختمان است و درب کابین کنترل ورود و خروج مسافران را برعهده دارد. ساختار و نحوه باز و بسته شدن این دو نوع درب نیز متفاوت است.
آشنایی با سنسور ها:
سنسور آسانسور به عنوان یکی از اجزای اصلی آسانسور معرفی شده است. وظیفه اصلی این سنسور، تشخیص و شناسایی دقیق طبقات ساختمان است. این سنسور با استفاده از آهنرباها و سیستم مغناطیسی قادر به شناسایی دقیق تمامی طبقات است. ساختار این سنسور ساده است و استفاده از سنسورهای مغناطیسی باعث افزایش دقت تشخیص طبقات می شود.
همچنین، این سنسور همراه با یک سیستم هشدار دهنده است که می تواند شامل وسایل هشدار شنیداری یا بصری و یا هر دو باشد. هدف از این سیستم هشدار دهنده، اطلاع رسانی به مسافران در صورتی است که آسانسور به اندازه کافی با کف طبقه تراز نشده باشد.
در نهایت، سنسور آسانسور در کنار سایر قطعات آسانسور، هماهنگی و اتصال بین این قطعات را تضمین می کند و علائم لازم را به آسانسور ارسال کرده و به آن اجازه حرکت می دهد. نصب و راه اندازی این سنسورها نیاز به تخصص و تجربه دارد.
آشنایی با بافر پلی اورتان:
بافر پلی اورتان آسانسور یکی از اجزای ضروری سیستم ایمنی آسانسور است. این بافر از جنس لاستیک پلی اورتان ساخته شده و وظیفه جذب ضربه‌هایی را دارد که کابین آسانسور و وزنه درون آن در هنگام سقوط با آن مواجه می‌شوند. با استفاده از این بافر، از آسیب‌های شدید ناشی از ضربه جلوگیری میشود.
این بافر عمدتاً در آسانسورهای با سرعت پایین استفاده میشود و در کف چاهک و در انتهای مسیر حرکت کابین و وزنه تعادل نصب می‌گردد. نصب این ضربه‌گیرهای پلی اورتان مانع از برخورد کنترل‌نشده کابین و یا وزنه تعادل با کف چاهک میشود. نصب این بافر در هر آسانسور الزامی بوده و معمولاً دو عدد از آنها به کار گرفته می‌شوند.
آشنایی با شالتر دور انداز پروانه ای:
شالتر پروانه‌ای به عنوان یکی از اجزای حیاتی و ضروری در سیستم ایمنی آسانسور معرفی شده است. وظیفه اصلی آن قرارگیری در مدار سری ایمنی و قطع و وصل کردن مدار طبق دستورات تابلوی فرمان آسانسور است. این شالتر در صورت برخورد مکانیکی با اهرم، جریان در مدار را قطع و وصل میکند، که باعث توقف یا ادامه حرکت کابین آسانسور میشود. استفاده از شالتر پروانه‌ای برای جلوگیری از خطراتی مانند خارج شدن یا رها شدن کابین از مسیر ضروری است. همچنین این شالتر در کنار سایر اجزای ایمنی آسانسور، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی آن دارد.
آشنایی با شاسی آسانسور:
به اختصار، شاسی آسانسور یک بخش حیاتی در ساختار آسانسور است. این سازه فولادی محلی است که موتور، ترمز و گیربکس آسانسور بر روی آن نصب و تراز می‌شوند. با استفاده از مواد مقاوم مانند ورق‌های فولادی ضخیم، نبشی‌ها و تیرآهن‌های باریک و پهن، شاسی آسانسور ساخته میشود.
نقش اصلی شاسی، نگهداری و تراز کردن اجزای کلیدی آسانسور است. این سازه همچنین به عنوان پایه‌ای برای مونتاژ قطعات آسانسور استفاده شده و یکپارچگی کل سیستم را تضمین میکند.
علاوه بر کارکرد فنی، ظاهر شاسی آسانسور نیز اهمیت دارد. مسافران با دیدن آن می‌توانند به کیفیت و استحکام آسانسور پی ببرند. بنابراین، شاسی آسانسور باید عملکرد مناسبی داشته و همچنین از ظاهری جذاب برخوردار باشد.
آشنایی با تابلو سه فاز:
تابلو سه فاز آسانسور مجهز به سه فیوز است و نقش اصلی آن افزایش ایمنی سیستم آسانسور در صورت بروز اتصال‌های کوتاه است. این تابلو برق، سه بخش مهم آسانسور را تامین میکند:
- برق موتور آسانسور و تابلوی کنترل
- برق اتاقک و موتورخانه آسانسور
- برق چاله و چاهک آسانسور
با چرخاندن کلید گردان روی تابلو، برق همه بخش‌ها به غیر از پریزها و روشنایی آسانسور قطع میشود.
تابلو سه فاز آسانسور دارای سه فیوز برای ایمنی سیم‌کشی است و شامل شینه نول، ارت و ترمینال‌های سه فاز، نول و ارت می‌باشد.
آشنایی با میکرو سویچ اورلود:
میکروسوئیچ اورلود آسانسور یک نوع کلید ایمنی است که در آسانسورها استفاده میشود. این کلید مشابه کلیدهای معمولی عمل میکند، اما با فشار دادن روی آن، جریان برق قطع یا وصل میشود و با رها کردن فشار، به وضعیت قبلی باز می‌گردد.
کلید اورلود بر اساس وزن کابین آسانسور عمل میکند و وزن بیش از حد مجاز را تشخیص میدهد. در صورت بارگذاری بیش از حد مجاز، این کلید به تابلو فرمان اطلاع میدهد و باعث میشود آسانسور حرکت نکند.
نصب این کلید ایمنی بر اساس استانداردهای بین‌المللی الزامی است و از خسارات و حوادث ناشی از بار زیاد جلوگیری میکند. موقعیت نصب این کلید می‌تواند روی سیم بکسل یا زیر کابین باشد و این کلید سیگنال الکتریکی وزن دقیق مواد در آسانسور را تشخیص میدهد. استفاده از این کلید عمر آسانسور را افزایش میدهد.
آشنایی با چراغ تونلی:
چراغ تونلی آسانسور یک نوع چراغ است که برای روشنایی چاه آسانسور استفاده میشود. این چراغ‌ها از آلیاژهای آلومینیوم ساخته می‌شوند و دارای مقاومت بالایی هستند. هدف اصلی استفاده از این چراغ‌ها، روشن کردن فضای چاه آسانسور و ایجاد نور کافی برای کار در این فضاها است.
چراغ‌های تونلی معمولاً در مکان‌ها و گذرگاه‌هایی که نیاز به نور کمی دارند، نصب می‌شوند. این چراغ‌ها طراحی شده‌اند به گونه‌ای که نوری متقارن ایجاد می‌کنند تا چشم‌ها به مرور زمان خسته نشوند.
چراغ‌های تونلی دارای ویژگی‌های مهمی هستند، از جمله مصرف انرژی کم، راندمان و بازدهی بالا، عمر طولانی و درجه حفاظت بالا. این چراغ‌ها برای استفاده در شرایط محیطی ناپایدار طراحی شده‌اند و از نظر ایمنی مطمئن هستند.
برای نصب چراغ تونلی در چاه آسانسور، بهتر است آن را به صورت عمودی و در جهتی که سوراخ ورودی کابل به چراغ در سمت پایین قرار دارد، نصب کنید. این کار باعث میشود هرگونه آب و رطوبت وارد چراغ نشود.
آشنایی با دیکتاتور آسانسور:
دیکتاتور آسانسور یک قطعه کوچک در بالای درب لولایی آسانسور است که به “آرام‌بند” نیز شناخته میشود. وظیفه اصلی آن جلوگیری از بسته شدن درب با شدت زیاد است. دیکتاتور آسانسور در آسانسورهای لولایی استفاده میشود تا مشکلات مربوط به سختی و زمان‌بری بسته شدن درب را کاهش دهد.
دیگر قطعات:
فنر درب لولایی آسانسور یکی از قطعات راه‌اندازی آسانسور است که وظیفه اصلی آن بسته نگه داشتن درب تا زمان قفل شدن آن است. این فنر درب را با فشار به حالت بسته برمی‌گرداند.
قفل درب آسانسور نقش بسیار مهمی در امنیت جان مسافران دارد. این قفل بسته نگه داشتن درب‌ها در حین حرکت را تضمین میکند و از حوادث احتمالی جلوگیری میکند. قفل درب می‌تواند به طور خودکار در مواقع اضطراری باز شود تا اجازه خروج سریع مسافران را فراهم کند.
